ماهیت انتخابات در عصر پهلوی
تاریخ انتشار: ۱۶ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۶۸۶۹۳۴
به گزارش همشهری آنلاین، عباس سلیمی‌نمین؛ مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران در روزنامه همشهری نوشت، چهل‌وپنجمین فجر انقلاب‌اسلامی را در شرایطی به جشن نشسته‌ایم که کشور این روزها حال و هوای انتخاباتی به‌خود گرفته است و مسئولان، مردم، فعالان و جریان‌های سیاسی خود را برای حضور در انتخابات ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری و دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی آماده می‌کنند؛ رویدادی ملی که سرنوشت کشور را به‌دست ملت رقم می‌زند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
واقعیت اما، این است که بررسی تطبیقی انتخابات در دوران پهلوی که برخی معاندان تلاش ویژه‌ای برای سفیدشویی از جنایت‌ها و خیانت‌های این دوره دارند، با عصر جمهوری‌اسلامی، نشان می‌دهد پس‌از پیروزی انقلاب‌اسلامی «مشارکت سیاسی» مردم در امور کشور شکل واقعی به‌خود گرفت و جامعه توانست در عرصه‌های مختلف، ازجمله «همه‌پرسی تاسیس جمهوری‌اسلامی»، «همه‌پرسی قانون‌اساسی»، «انتخابات ریاست‌جمهوری»، «انتخابات مجلس»، «انتخابات مجلس خبرگان رهبری»، «انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا» و... جلوه‌های اصیل مردم‌سالاری را به منصه‌ظهور برساند. نکته مهم در این میان، ویژگی‌های«انتخابات نمایشی» و البته «فرمایشی» در دوره پهلوی است که ذکر نکاتی در این زمینه، امروز بیش از هر زمان دیگری ضروری است:
یکی از صریح‌ترین اعتراف‌ها مربوط به شخص محمدرضا پهلوی است. او در پیام تاریخی‌اش در آخرین روزهای سلطنت، علاوه‌بر اینکه اعلام کرد «صدای انقلاب مردم ایران» را شنیده، اعتراف دیگری هم داشت. او تأکید کرد که متعهد می‌شود «انتخابات واقعی» در کشور برگزار می‌شود؛ تعهدی که بیش‌از هر گفته و نوشته‌ای، گویای وضعیت انتخابات در دوران ستمشاهی است.
نکته دیگری که دراین زمینه باید مورد توجه ویژه قرار گیرد، مواجهه پهلوی اول و دوم با «مشارکت سیاسی» مردم است. همزمان با تکیه زدن رضاخان پهلوی بر اریکه سلطنت، فرایند تهی‌کردن مشروطه از مفهوم کلید خورد و در دوره پهلوی دوم نیز بی‌وقفه ادامه یافت.
عصر پهلوی را می‌توان دوران نادیده انگاشتن حق مردم برای مشارکت در ساختار سیاسی کشور دانست. هدف محوری در این دوره بر این محور تعریف شده بود که مشارکت مردم در اداره جامعه به هیچ‌وجه تحقق پیدا نکند؛ چراکه تبعاتی را در زمینه محدود کردن استبداد حاکم به‌دنبال داشت که پهلوی اول و دوم حاضر به پذیرش آن نبودند. براین اساس هم بود که به اذعان بسیاری از کارگزاران عصر پهلوی، در معدود انتخاباتی که برگزار می‌شد، فهرستی از پیش‌تعیین شده به‌عنوان منتخبان مردم، پیروز میدان فرمایشی انتخابات بودند.
نکته مهم دیگر ناسازگاری ماهیتی «استبداد» با «انتخابات» است. ماهیت استبدادی عصر پهلوی مایل به محدود کردن قدرت افسارگسیخته خود نبود؛ چراکه انتخابات شکل‌دهنده نهادهای قدرت است و نظارت قانونی جامعه را به‌دنبال دارد؛ موضوعی که در تضاد آشکار با تمایلات استبدادی قرار می‌گیرد. استبداد می‌کوشد همه کانون‌های قدرت را مضمحل کند تا بتواند بدون هیچ مقاومتی، اراده خود را
بر مقدرات مردم و کشور حاکم کند.
دست عیان بیگانه در رقم زدن مقتضیات کشور، از دیگر ویژگی‌های انتخابات در عصر پهلوی است. رضاخانی که با کودتای اسفندماه۱۲۹۹ به قدرت رسیده بود و محمدرضایی که با کودتای ۲۸مرداد۱۳۳۲ قدرت خودکامه خود را حفظ کرده بود، تحت‌تأثیر خط‌مشی بیگانگان، اراده‌ای برای بسط مشارکت سیاسی مردم نداشتند؛ رویکردی که خواست محوری استعمار است. استعمارگران و دولت‌های بیگانه حامی کودتا مایل به مواجهه با کانون‌های متعدد قدرت نبودند و می‌کوشیدند در فاصله زمانی‌ای که معلوم نیست به چه میزان استمرار می‌یابد، بیشترین بهره را از سلطه خود ببرند. کد خبر 830393 منبع: روزنامه همشهری برچسب‌ها انقلاب اسلامی ایران پهلوی مجلس - انتخابات مجلس شورای اسلامی
منبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: انقلاب اسلامی ایران پهلوی مجلس انتخابات مجلس شورای اسلامی عصر پهلوی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۶۸۶۹۳۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ردادی: مردم با حضور در انتخابات مجلسی قوی را رقم بزنند
جامعه‌شناس سیاسی گفت: حضور مردم در انتخابات و انتخاب افرادی که مطابق سلیقه خودشان است از بین نامزدهایی که وجود دارد باعث می‌شود که تنوع عقاید در مجلس تأمین شود. - اخبار سیاسی -
محسن ردادی عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری تسنیم، در خصوص دور دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی که جمعه 21 اردیبهشت‌ماه در 22 حوزه انتخابیه برگزار خواهد شد، طی سخنانی اظهار داشت: اتفاقات اخیری که در عرصه داخلی و منطقه‌ای رخ داد، می‌تواند در انتخابات موثر باشد. البته اگر این وقایع در دور اول انتخابات بود قطعاً تأثیر جدی‌تری داشت و موجب حضور پرشورتر مردم در صحنه می‌شد.
وزیر کشور: مولفه مشارکت در دور دوم انتخابات همچنان مهم است وی افزود: از یک طرف خیزش جهانی علیه اسرائیل و از طرف دیگر اتفاقی که درخصوص پاسخ ایران به اسرائیل افتاد و اقتدار نظامی جمهوری اسلامی ایران ثابت شد. این دو واقعه جوّ جامعه را به‌گونه‌ای پیش بُرده که حضور مردم پای صندوق‌های رأی هم از لحاظ تعداد و هم از نظر نوع رأی حتماً می‌تواند تحت تأثیر این دو واقعه قرار بگیرد.جامعه‌شناس سیاسی گفت: از سویی دیگر حضور گسترده مردم در دور دوم انتخابات باعث می‌شود که قدرت نرم جمهوری اسلامی افزایش یابد. بعضا هستند کسانی که تصور می‌کنند که کار انتخابات تمام شده و قرار نیست انتخابات در سراسر کشور برگزار شود و ممکن است به شکلی که باید، برای موضوع انتخابات اهمیت قائل نباشند، که البته صحیح نیست.
ردادی عنوان کرد: در شرایطی هستیم که قدرت سخت جمهوری اسلامی ایران از یک‌طرف اثبات شده و از طرف دیگر پیام جمهوری اسلامی و جبهه مقاومت در سراسر دنیا مورد توجه قرار گرفته؛ این‌زمان بسیار اهمیت دارد پیامی به دنیا صادر شود که نشان بدهد جمهوری اسلامی از داخل هم مستحکم، متحد و منسجم است.
وی خاطر نشان کرد: این مهم باعث تقویت قدرت نرم داخلی جمهوری اسلامی ایران خواهد شد. کسانی که رأی می‌دهند توجه داشته باشند که رأی و تلاش آن‌ها برای حضور در انتخابات و این احساس وظیفه که رخ می‌دهد مکمل پاسخ مقتدرانه ایران به اسرائیل بوده و در راستای حمایت از مردم مظلوم فلسطین است.
این جامعه‌شناس سیاسی بیان کرد: امروزه شاهد برگزاری تظاهرات مردمی در سراسر دنیا هستیم؛ رأی و حضور گسترده‌ی مردم پای صندوق‌های رأی می‌تواند موضع جبهه مقاومت و جمهوری اسلامی را افزایش بدهد.
ردادی هم‌چنین درخصوص میزان اهمیت و تأثیر حضور مردم در صحنه انتخابات نیز بیان کرد: مهم‌ترین اثر حضور مردم در انتخابات این است که کیفیت انتخاب نمایندگان را بالا می‌برد یعنی افرادی که با گزینش تعداد زیادی از مردم به مجلس راه پیدا کنند حتما هم کیفیت‌شان و قدرت نمایندگی‌شان بیشتر از افرادی است که با تعداد آراء کم به مجلس راه پیدا کرده باشند.
وی اضافه کرد: اگر می‌خواهیم مجلس در رأس امور باشد همچنان که امام خمینی(ره) فرمودند، یکی از ابزار و یک مقدمه این است که اصولاً نمایندگان در طراز و بهترین نمایندگانی که در دسترس مردم هستند به عنوان نماینده به مجلس فرستاده شوند.
جامعه‌شناس سیاسی اظهار داشت: این اگر اتفاق بیفتد مجلس از لحاظ راهبردی و عقل تصمیم‌گیری در مرتبه بالایی قرار خواهد گرفت و عُقلایی که آنجا هستند بسیار توانمند خواهند بود. هم‌چنین این افراد حامل آرای زیادی از مردم‌اند یعنی نماینده قشر گسترده‌تری از مردم هستند و با زبان بازتری می‌توانند به نظارت پرداخته و این رأس امور بودن را اجرا کنند.
ردادی گفت: صندوق رأی جایی است که افراد حرف‌هایشان را می‌زنند و اختلاف نظرهایشان را برطرف می‌کنند؛ این‌جاست که حساب‌ها صاف می‌شود پس اگر مردم و سیاستمداران پای صندوق رأی نتوانند اختلاف نظرشان را حل کنند، احتمالاً قرار است این اختلاف نظر کف خیابان و یا در دعواهای رسانه‌ای خودش را نشان دهد.
وی خاطرنشان کرد: در این صورت باید منتظر باشیم وحدت و انسجام جامعه خدشه بردارد؛ به‌خاطر اینکه افراد نتوانستند به اندازه کافی در مجلس و رأی آوردن حرف‌شان را منطقی بزنند و بعد هم مردم به قضاوت این افراد بنشینند.
عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: مجلسی قادر است مشکلات مردم را حل کند که اولاً از لحاظ فکری و از لحاظ حکمرانی شایسته باشد، که حضور بیشتر مردم به معنای انتخاب شایسته‌ترین‌هاست و دوم اینکه تعداد آرائی که دارد به‌قدری باشد که اگر قصد نظارت بر دولت را دارد و می‌خواهد تصمیمی بگیرد؛ کسی ان‌قلت نیاورد که مگر شما نماینده‌ی چند درصد از مردم هستید بلکه بلافاصله به رأی و نظر مجلس شورای اسلامی تمکین کند.
ردادی در پایان بیان کرد: حضور مردم در انتخابات و انتخاب افرادی که مطابق سلیقه خودشان است از بین نامزدهایی که وجود دارد باعث می‌شود که تنوع عقاید در مجلس تأمین شود.
انتهای پیام/
حقوق کدام یک از ایثارگران در سال ۱۴۰۳ افزایش داشت؟